चकिङदेखि दुसरासम्म

सन् १९९५ मा न्युजिल्यान्डलाई आफ्नै गृहमैदानमा पराजित गरेर पहिलो अन्तर्राष्ट्रिय भूमिको सफलताको स्वाद चाखेका मुथ्थैया मुरलीधरनले सोही  वर्ष अस्ट्रेलियाविरुद्ध हुने टेस्ट प्रतियोगिताअघि २२ टेस्टबाट ८० विकेट हात पारिसकेका थिए । बलिङ र्फममा रहेका बेला मुरलीधरनले अस्ट्रेलियाविरुद्ध  एम्पायर डारेल हेयरवाट ठूलै सास्ती खेप्नुपर्‍यो । डालेर उनले गरेको प्रत्येक बलिङमा नाडी चकिङ गरिरहेको जनाउँदै नो बलको संकेत गर्थे । लगातार  एम्पायरबाट नो बलको संकेत आएपछि उक्त टेस्ट प्रतियोगिता विवादास्पद बनेको थियो । अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट काउन्सिलले तत्काल केही निर्णय नगरे  पनि पछि वैज्ञानिक परीक्षण गर्दा मुरलीधरनले सही बलिङ गरेको तर हेर्नेहरूलाई भ्रम भएको प्रमाणित भएको थियो ।

क्रिकेट करियरको कठिन क्षणबाट गुजि्रएका मुरलीधरनलाई सन् २००४ मा अस्ट्रेलियाली प्रधानमन्त्री जोन हवार्डले सम्म बल चकरको अभियोग लगाए ।  त्यसपछि मुरलीधनले अस्ट्रेलिया खेल्न नजाने निधोसमेत गरे, तर टिमका साथमा सन् २००६ मा अस्ट्रेलिया जाँदा उनले अर्को अपमानसमेत सहनुपर्‍यो ।  केवल अस्ट्रेलियाले मात्र उनको बलिङमा प्रश्न उठाएकोमा उक्त प्रतियोगितामा उनलाई अन्डासमेत प्रहार गरिएको थियो । यो घटनालाई लिएर गोराले  कालालाई हेपेको भन्ने विवादसमेत प्रारम्भ भयो, तर मुरली आफ्नो खेलबाट रत्तिभर पनि विचलित भएनन् ।

मुरलीधरनका हजुरबाबु पि्रयास्वामी सिनास्वामी सन् १९२० मा श्रीलंकामा चियाको पात टिप्न गएका थिए । रोजगारीका लागि तामिलनाडुबाट श्रीलंका  गएका तामिल समुदायका पि्रयास्वामी भारत फर्किए पनि मुरलीका बाबु भने श्रीलंकामै बसे । सन् १९७२ मा केण्डीमा मुरलीधरन जन्मिँदा श्रीलंकामा  बहुसंख्यक रहेका सिंघाली र अल्पसंख्यक तामिलहरूबीच तनाव बढिरहेको थियो । तामिल नेता भेलुपिल्लाई प्रभाकरणको दुई वर्षअघि हत्या हुनुअघिसम्म  पनि श्रीलंकामा जातीय युद्ध जारी थियो । यस्तो अवस्थामा तामिल समुदायको मात्र प्रतिनिधित्व नगरी समस्त श्रीलंकालीको प्रतिनिधित्व गरेर उनले  आफूलाई महान् खेलाडी मात्र बनाएनन् समस्त श्रीलंकाको प्रतिष्ठासमेत बढाए ।

देशभित्र व्याप्त जातीय द्वन्द्वका क्रममा आफूलाई पृथक् रूपमा प्रस्तुत गर्दै मुरलीधरनले ६ वर्षअघि हरारेमा जिम्बाबेविरुद्ध भएको टेस्टको दोस्रो इनिङमा  दुई विकेट लिएर टेस्ट क्रिकेटमा सर्वाधिक विकेट लिने खेलाडीमा आफ्नो नाम दर्ता गरेका थिए ।

अन्तर्राष्ट्रिय रूपमा तीन पटक बलिङ विगारेको आरोपको सामना गरेर निर्दोष सावित भएका मुरलीधरनको बलिङ शैलीलाई पछि दुसरा नामकरण  गरियो । उनको बलिङबाट प्रभावित भएर अस्ट्रेलियाका महान् ब्याट्सम्यान डोनाल्ड ब्रेडम्यानले मुरलीधरनको तुलना इङल्यान्डका अफ स्पिनर बिल  ओरेलसँग गरेका थिए, जसमा मुरलीधरनले आफूले पाएको सर्वाधिक ठूलो सम्मान भनेर प्रतिक्रियासमेत दिए ।

तथ्यांकमा मुरली

टेस्ट क्रिकेटमा

सर्वाधिक विकेट ः  ८ सय -१ सय ३३ टेस्टका २ सय ३० इनिङमा)

सर्वाधिक १० विकेट ः  २२ पटक -टेस्ट क्रिकेट खेल्ने सबै देशविरुद्ध)

सर्वाधिक ५ विकेट ः ६७ पटक

प्रतिविकेट रन औसत ः २२ दशमलव ७२

प्रतिओभर रन औसत ः २ दशमलव ४७

सर्वोत्तम बलिङ ः ५१ रन दिएर ९ विकेट -एक इनिङमा)

सर्वोत्तम बलिङ ः २ सय २० रन दिएर १६ विकेट -एक टेस्ट म्याचमा)

बल फ्याँकेको ः ४४ हजार ४९

रन दिएको ः १८ हजार १ सय ८०

अन्तर्राष्ट्रिय एक दिवसीय  क्रिकेटमा

सर्वाधिक विकेट ः  ५ सय १५ -३ सय ३७ खेलका ३ सय २९ इनिङमा)

सर्वाधिक ५ विकेट ः १० पटक

प्रतिविकेट रन औसत ः २३ दशमलव ०७

प्रतिओभर रन औसत ः ३ दशमलव ९२

सर्वोत्तम बलिङ ः ३० रन दिएर ७ विकेट

बल फ्याँकेको ः १८ हजार १ सय ६९

रन दिएको ः ११ हजार ८ सय ८५

अन्तराष्ट्रिय ट्वान्टी-२० क्रिकेटमा

खेल ः ११

विकेट ः  १३

प्रतिविकेट रन औसत ः २० दशमलव ४६

प्रतिओभर रन औसत ः ६ दशमलव १८

सर्वोत्तम बलिङ ः २९ रन दिएर ३ विकेट

बल फ्याँकेको ः २ सय ५८

रन दिएको ः २ सय ६६

अन्त्यमा, टेस्ट क्रिकेटबाट संन्यास लिएका मुरलीधरनले अझै दुई वर्ष एक दिवसीय तथा ट्वान्टी-२० क्रिकेट खेल्ने बताएका छन् ।