मार्सल निरेनवर्ग
अमेरिकी वैज्ञानिक मार्सल निरेनवर्गको वर्ष २०१० को जनवरी १५ मा निधन भयो । यी यस्ता वैज्ञानिक थिए, जसले मानिसको डीएनएमा प्रोटिन कसरी बहन्छ भन्ने कुराको खोज गरेबापत नोबेल पुरस्कार पाएका थिए । सन् १९६८ मा उनलाई विज्ञानतर्फको नोबेल पुरस्कार प्रदान गर्दा मानिसको अनुवंशिक रहस्य पत्ता लगाउन संसारभरिका वैज्ञानिकहरू प्रयासरत थिए । निरेनवर्गको उक्त खोजबाट डीएनए परीक्षणमा सजिलो भएको थियो । उनकै खोजीबाट मानिसको अनुवंशिक खोजमा नयाँ-नयाँ तथ्य पत्ता लगाउन वैज्ञानिकहरूलाई सजिलो भएको हो । मृत्यु हुँदा उनी ८२ वर्षका थिए । उनी लामो समयदेखि क्यान्सरबाट पीडित थिए । निरेनवर्ग ३० वर्षको उमेरसम्म प्रेमका लागि भौंतारिने साधारण केमिस्ट्रियन थिए, तर जसै उनले आफ्नो प्रेममा असफलता पाए, त्यसपछि उनी केही नयाँ कुरा दिन रूसका चर्चित वैज्ञानिकह रूलाई भेट्न गए । त्यसबेला रूसका वैज्ञानिकहरू विश्वप्रसिद्ध भएकाले उनी अमेरिका छाडेर रूस पुगेका थिए । सुरु उनको सूत्रलाई कसैले पत्याएनन् । जब एउटा ठूलो वैज्ञानिक सम्मेलनमा उनले आफ्नो सूत्रलाई विस्तृत रूपमा बताए, त्यही बेला उनको खोज वास्तविक एवं युगान्तकारी भएको स्वीकार गरियो ।
हेनरी एडबर्ड
आज विश्वका सबैभन्दा धनी व्यक्तिको नाम नसुन्ने मानिस कमै छन्, तर माइक्रोसप्टका मालिक बिल गेट्सलाई यहाँसम्म पुर्याउने व्यक्तिको नाम कमैलाई थाहा थियो । गत वर्ष २०१० मा हेनरी एडबर्ड नामका एक व्यक्तिको निधन भएपछि, संसारभरिका अखबारले उनको समाचार छापे । त्यसपछि थाहा भयो, आजको बिलगेट्सका पछि यिनै हेनरी एडबर्डको हात रहेछ ।
एडवर्ड त्यस्ता हार्डवेयर निर्माता हुन्, जसले पर्सनल कम्प्युटरको विशेष किट निर्माण गरेका थिए । यही छरितो किटकै कारण कोठाजत्रो कम्प्युटर एउटा टेबलमा अट्न सक्ने भयो । उनको छरितो डिजाइनकै कारण कम्प्युटर बिक्रीमा क्रान्ति आयो, जसले बिलगेट्सलाई आजको अवस्थामा पुर्यायो । छरितो कम्प्युटर बनेपछि नै बिलगेट्स र उनका मित्र पाल एलनले हेनरीको सहयोगले माइक्रोसप्ट कम्पनी निर्माण गर्ने प्रेरणा पाए । आफूले गरेको डिजाइनमा सफलता पाएपछि लामो समय माइक्रोसप्टमा काम गरेका एडबर्ड पछिल्लो समय विशेष किसिमको यन्त्र निर्माणमा संलग्न थिए । यद्यपि उनको योजना पूरा नहुँदै गत फेब्रुअरीको पहिलो दिन उनको निधन भयो ।
रिचार्ड होलबुक
बुल्डोजर उपनामले परिचित अमेरिकाका प्रसिद्ध कूटनीतिज्ञ रिचार्ड होलबुकको गत महिना निधन भयो । उनको निधनले अफगानिस्तानमा भैरहेको आतंकवादविरोधी युद्धलाई ठूलो धक्का लागेको महसुस गरिएको छ । उनको निधनमा अमेरिकाले मात्र होइन, बेलायत, फ्रान्स एवं भारतले समेत दुःख व्यक्त गरेको थियो । ५० वर्ष भन्दा बढी अमेरिकाको कूटनीतिमा बिताएका होलबुकले यसअघि बोस्निया युद्ध तथा भियतनाम युद्धलाई निष्कर्षमा पुर्याएका थिए भने मृत्युअघिसम्म उनी अफगानिस्तान एवं पाकिस्तानका लागि काम गरिरहेका थिए ।
लेसिल निल्सेन
सन् १९२६ मा जन्मिएका लेसिल निल्सन हलिउडका प्रसिद्ध कलाकार हुन् । ७८ वर्षको उमेरसम्म उनले अंग्रेजी सिनेमामा काम गरेका थिए । उनी बालकथा एवं हास्यप्रधान चलचित्रका बिकाउ कलाकार मानिन्थे । उनले साना ठूला गरेर करिब २ सय चलचित्र एवं १ हजारवटा टेलिश्रृंखलामा काम गरे । तीमध्ये द न्याकेट गनको सिरिज निकै लोकप्रिय भयो । उनी निर्देशन, श्वारांकन एवं निर्माताका रूपमा पनि प्रख्यात थिए ।
गर्ग हिकेनलुपर
चर्चित डकुमेन्ट्री मेकर गर्ग हिकेनलुपर 'हर्ट एन्ड डार्कनेस' डकुमेन्ट्रीबाट हलिउडमा प्रवेश गरेका थिए । उनले आफ्नो २२ वर्ष लामो करियरमा डकुमेन्ट मेकरका रूपमा यति ख्याति पाए कि उनलाई अमेरिकी नेसनल बोर्ड अफ रिभ्यु एवार्डद्वारा विभूषित गरिएको थियो । यस्तो एवार्ड ओस्कार एवार्ड प्राप्त गर्ने विशिष्ट व्यक्तिलाई मात्र प्रदान गरिन्छ । गर्गद्वारा लिखित 'रिल कन्भरसेसन' फिल्म स्कुलमा अध्ययन गर्नेहरूका लागि टेक्स्ट बुकसरह मानिन्छ । उनको गत अक्टुबर २९ का दिन कामकै सिलसिलामा निधन भएको थियो । चिकित्सकहरूले उनको मृत्यु हृदयगति बन्द भएका कारण भएको बताएका छन् । उनले जम्मा २० वटा मात्र डकुमेन्ट्री बनाए पनि ती डकुमेन्ट्रीले विश्व सिनेमाको नयाँ परिभाषा कोरेको दाबी गरिएको छ ।
पेट्रिसिया नील
सन् ५० को दशकमा बलिउड सिनेमामा सौन्दर्यका लागि प्रख्यात मानिने पेट्रिसिया नीलको गत अगस्ट ८ मा निधन भयो । सन् १९५१ मा रिलिज भएको 'द डे द अर्थ स्टुड स्टिल' चलचित्रले उनलाई एकैपटक विश्वकै नामुद स्टारमा परिणत गरायो । यो चलचित्र दोस्रो विश्वयुद्धको त्रासदीको सेरोफेरोमा उनिएको थियो । सन् ०६१ मा रिलिज भएको चलचित्र 'ब्रेकफास्ट एट द टिफानिज' नीलको जीवनकै उत्कृष्ट चलचित्र बन्यो । यद्यपि उनले सन् ०६३ मा रिलिज भएको 'हुद' बाट उत्कृष्ट अभिनयका लागि एकेडेमी अवार्ड हात पारिन् । उनको निधन क्यान्सरबाट भएको हो ।
लुइस औचिनक्लोस
दोस्रो विश्वयुद्धको मार्मिक चित्रण गरिएको उपन्यास 'द इनडिफिरेन्ट चिल्ड्रेन' बाट ख्याति कमाएका विश्वप्रशिद्ध लेखक लुइस औचिनक्लोसको वर्ष २०१० को जनवरीको २६ मा निधन भयो । दोस्रो विश्वयुद्धमा जलसेनामा रहँदा उनले उक्त युद्धलाई नजिकबाट निकाल्ने अवसर पाएका थिए । पहिलो पुस्तक नै लोकप्रिय भएपछि उनी सेनाको जागिर छाडेर पूर्णकालीन लेखक बने । त्यसयता उनले ३१ वटा उपन्यास लेखेर आफूलाई विश्वप्रसिद्ध उपन्यासकारका रूपमा उभ्याए । त्यसबाहेक उनका १७ गैर आख्यानात्मक कृति पनि प्रकाशित छन् । उपन्यासकारको छाप छाड्ने क्रममै उनले १८ वटा कथासंग्रह पनि प्रकाशित गरे । उनले टेलिभिजनका लागि पनि प्रशस्त स्क्रिप्ट लेखेका थिए । पछिल्लो समयमा उनलाई फ्रान्सेली राज्यक्रान्ति अघिको राजतन्त्रको वर्णन गर्ने उपन्यास 'द क्याट अफ द किङ' ले विश्वप्रसिद्ध बनाएको थियो ।
sapthahik
0 comments:
Post a Comment